Τα ποδοσφαιρικά Κυπελλα και Πρωταθληματα ποδοσφαιρου (οπως αυτα του ΣΕΓΑΣ στην αρχη του αιωνα) θα σταματησουν τοσο κατα τη διαρκεια των Βαλκανικων Πολεμων 1912-13 οσο και κατα τη διαρκεια του Πρωτου Παγκοσμιου Πολεμου. Φιλικες συναντησεις θα υπαρξουν αρκετες και οσο περνουσε ο καιρος το ενδιαφερον του κοσμου γινοταν μεγαλυτερο με συνεπεια στην Αθηνα να δημιουργηθει η Ενωση Ποδοσφαιρικων Σωματειων Ελλαδας (το 1919) για να μετονομαστει σε Αθηνων-Πειραιως 2 χρονια αργοτερα.
Η Ε.Π.Σ.Α-Π λοιπον το 1921 θα διοργανώσει το πρωτο της πρωταθλημα (με τη βοηθεια της ΧΑΝ Αθηνων) στο οποιο θα παρουν μερος 3 ομαδες απο την Αθηνα, ο Πανελληνιος ΠΑΟ (ο μετεπειτα Παναθηναϊκος), ο Αθηναϊκος (ο γνωστος Αθηναϊκος που θα αγωνιστει 70 χρονια αργοτερα στο Ολντ Τραφορντ), ο ΑΠΟ (Νεος) Γουδι (η επανιδρυση του παλαιοτερου ΣΠ Γουδι με πρωταθληματα στις διοργανωσει του ΣΕΓΑΣ) και 2 απο τον Πειραια, ο ιστορικος Πειραϊκος Συνδεσμος (η πρωτη ποδοσφαιρικη ομαδα του Πειραια απο το 1906) και η Πειραϊκη Ενωση.
Ταχυροδρομος Βορ Ελλαδας, Σαβ 17 Μαρ
Βλεποντας τα ολα αυτα οι φιλαθλοι της Θεσσαλονικης ζητησουν και αυτοι μια διοργανωση απο τον Δημο Θεσσαλονικης, ενος αντιστοιχου πρωταθληματος. Ο Δημος οπως θα μας ενημερωσουν οι εφημεριδες της εποχης ‘ηταν πολυ απασχολημενος με σοβαρα ζητηματα’ για να κατσει να ασχοληθει με το ποδοσφαιρο, παροτι ειχε διοργανωσει το Κυπελλο του Δημου καποια χρονια πιο πριν, ενω υπαρχουν αναφορες για καποιο κυπελλο πριν το 1917 το οποιο και διοργανωθηκε για τρεις χρονιες το οποιο κατεκτησε η ομαδα του Ηρακλη συναγωνιζομενη 5 εβραϊκες ομαδες της πολης. Οπως και να εχει, η αντιστοιχη ΧΑΝ της Θεσσαλονικης θα ακολουθησει τα βηματα της αντιστοιχης των Αθηνων και θα θεσμοθετησει και αυτη με τη σειρα της αγωνες μεταξυ των ομαδων της πολης, με τον νικητη εκτος του τιμητκου τιτλου του Πρωταθλητη Θεσσαλονικης, να λαμβανει επαθλον αλλά και την ευκαρια να αγωνιστει με τον αντιστοιχο νικητη του πρωταθληματος της ΕΠΣΑ-Π, για τον τιτλο του Πρωταθλητη Ελλαδος το ερχομενο καλοκαρι. Το πρωταθλημα των Αθηνων-Πειραια ειχε ηδη ξεκινησει απο τον Γεναρη με τη συμμετοχη 10 ομαδων (οι δυο θα αποχωρησουν στη πορεια) σε 2 ομιλους. Τελικα η προκηρυξη του πρωταθληματος θα δημοσιευθει στις εφημεριδες της πολης στις 14 Φεβρουαριου, με τους πρωτους αγωνες να δινονται ενα μηνα αργοτερα, στις 17 Μαρτιου του 1923.
(σημ: προφανως και η αναφορα του πρωταθληματος ως 1922-23 δημιουργει λαθος εντυπωσεις απο τι στιγμη που οι ολοι αγωνες οριστηκαν το 1923 αλλά αυτο εχει να κανει με την ευθυγραμμιση με τη μελλοντικη λογικη καταγραφης των πρωταθληματων)
Οι Ομαδες
Εκεινη την εποχη οι δυο Συλλογοι που θα εχουν ηδη ποδοσφαιρικα τμηματα ηταν ο Ηρακλης και ο Αρης οι οποιοι απο το 1914 και μετα την ιδρυση του Αρη, θα ερθουν αρκετες φορες αντιμετωποι σε φιλικους αγωνες…οι οποιοι τις περισσοτερες φορες δεν τελειωναν λογω της αποχωρησης της ομαδας που εχανε για καποιο λογο που προφανως θεωρουσε οτι την αδικουσε. Αρης και Ηρακλης προφανως ηταν οι δυο μεγαλυτεροι συλλογοι της πολης και κυριοι διεκδικητες του τροπαιου και του πρωτου επισημου τιτλου της Θεσσαλονικης. Οι εβραϊκοι συλλογοι της πολης εχουν κυριως αθλητες οι οποιοι και ασχολιοταν με τον κλασικο αθλητισμο αλλά επισης το 1917 οι τοτε συλλογοι των Μακαμπη, Μαξ Νορδάου, Καντίμα και Μπνέι Τσιών θα ενωθουν σε εναν συλλογο με το ονομα, Θεόδωρος Χερτζλ.
Μακεδονια, Δευτερα 16 Απριλιου
Παρολα αυτα θα δηλωθουν 2 εβραϊκοι συλλογοι, ο Μαξ Νορδαου και ο Εφορ Σπορτιφ. Ο Μαξ Νορδαου οπως θα γραψει στα μεσα του Απριλιου η εφημεριδα Μακεδονια “αποτελουμένη εκ διαφόρων ισραηλιτικών ομάδων -και ένεκα τούτου η έλλειψις συνοχής-, είναι η ισχυροτέρα, η Εθνική ας πούμε ομάς των Ισραηλιτών”, ισως να επιβεβαιωνει τις προηγουμενες αναφορες για τη δημιουργια του Θεοδωρου Χερτζλ και ισως καποιοι πρωην ποδοσφαιριστες του παλιου Μαξ Νορδαου να θελησαν να κατεβουν στο πρωταθλημα ή για καποιο λογο το σωματειο του Θεοδωρου Χερτζλ να μην ηθελε να κατεβει αυτο στο πρωταθλημα. Οσο για τη δευτερη ομαδα της Εφορ Σπορτιφ, στο ιδιο αρθρο η Μακεδονια θα γραψει “αποτελείται από νεαρούς Ισραηλίτας” που μαλλον δηλωνει οτι η ομαδα δημιουργηθηκε με σκοπο τη συμμετοχη στο πρωταθλημα της ΧΑΝΘ.
Και ετσι μαλλον φτανουμε στον Μεγα Αλεξανδρο, ο οποιος ειχε δημιουργηθει ως ομαδα γειτονιας (στην περιοχη του Ντεπο-Ανθεων) το 1917 με το ονομα Δυναμη και τρια χρονια αργοτερα θα το αλλαξει σε Μεγας Αλεξανδρος. Η ομαδα των Καμινικιων η οποια αγωνιζοταν μεχρι το 2014 στα τοπικα πρωταθληματα θα ειναι μια απο τις τρεις ομαδες μαζι με τον Ηρακλη και τον Αρη οι οποιες και θα ιδρυσουν την Ενωση Ποδοσφαιρικων Σωματειων Θεσσαλονικης (Ποδοσφαιρικη Ενωση Μακεδονιας-Θρακης στην αρχη) μερικους μηνες αργοτερα.
Και εαν στο ιδιο αρθρο της Μακεδονιας η ομαδα του Μεγα Αλεξανδρου περιγραφεται ως “…συγκεντρώνει τας περισσοτέρας συμπαθείας μας, διότι αποτελείται εξ ολοκλήρου από παιδιά της εργαζομένης νεολαίας μας. Και εις αυτούς ο φιλαθλητισμός έχει μεγαλυτέραν αξίαν. Την συμπάθειάν μας όμως ταύτην μετριάζει μίια κακώς εννουμένη άμιλλα”, μετα το τελος του πρωταθληματος μια άλλη εφημεριδα, Το Φως, θα γραψει (χωρις να μετριαζει κατι τη γνωμη του αυτη τη φορα κατι) “Ινα μη παραλειψωμεν ενταυθα ουσιωδες τι σημειον αναφερομεν οτι μετα των ατελειων αυτων παρετηρησαμεν εις την ομαδα του Μεγαλου Αλεξανδρου να επικρατη καποιον φιλερι και εκδικητικων πενυμα οπερ δεον να ομολογηθη, δε της περιποιει τιμην” (εφημεριδα Το Φως, Πεμπτη 3 Μαιου 1923).
Εκτος φυσικα των πιο πανω 5 ομαδων, ειχαμε και τη συμμετοχη της ιδιας της ΧΑΝΘ η οποια επειδη δεν ειχε τμημα ποδοσφαιρου (σε αντιθεση με τον κλασσικο αθλητισμο, τη καλαθοσφαιριση, ποδηλασια κτλ) θα δημιουργήσει μια ομαδα κυριως απο Κωνσταντινοπολιτες, οι οποιοι οπως και αλλοι Μικρασιατες απο το ’22 και μετα καποιοι απο αυτους θα βρεθουν κατω απο την προστασια της ΧΑΝΘ η οποια τους περιθαλψε. Μετα το τελος του πρωταθληματος στον Τηλεγραφο της 27 Απριλιου θα υπαρξει μια ανακοινωση για προσκληση αθλητων και ποδοσφαιριστων Κωνσταντινουπολιτων στη λεσχη της ΧΑΝΘ για τη δημιουργια συλλογου. Σιγουρα ειχε να κανει με την επιτυχια του πρωταθληματος και την επιθυμια για δημιουργια δικου τους συλλογου και οχι να λαμβανουν μερος μεσω της ΧΑΝΘ. Η δημιουργια αυτου του συλλογου που αναφεραμε πιο πανω μπορει να ειναι η Βυζαντινη Αθλητικη Ενωση, η οποια θα παρει μερος στο Κυπελλο Χριστουγεννων μαζι με τους Ηρακλη, Αρη και Μεγα Αλεξανδρο, οκτω μηνες αργοτερα. Η ΒΑΕ δε πρεπει να συγχεεται με τον πιο γνωστο ΒΑΟ ο οποιος θα ιδρυθει το 1926. (σημ: η μοναδικη αναφορα σε συλλογο Κωνσταντινουπολιτων μετα την ανακοινωση για τη δημιουργια νεου σωματειου που γραφουμε πιο πανω ηταν τον Οκτωβρη οπου η ‘Νεα Αληθεια’ γραφει για την εγκριση του καταστατικου του ‘νεου ιδρυθεντος Αθλητικου Συλλογου’Αναγεννησις’. Μπορει να αλλαξε ονομα σε Βυζαντινη μπορει και οχι, δυστυχως δε γνωριζουμε ακριβως).
Η Διεξαγωγη του Πρωταθληματος
Και ετσι φτανουμε τελικα το Σαββατο-Κυριακο 17 και 18 Μαρτιου οπου οριζονται οι 2 πρωτοι αγωνες τους πρωταθληματος ή Σαμπιονά οπως επισης το αναφεραν οι εφημεριδες της εποχης. Το Σαββατο θα διεξαγοταν ο αγωνας της ΧΑΝΘ με την Εφορ Σπορτιφ και τη Κυριακη ο μεγαλος αγωνας του Αρη με τον Ηρακλη.
Δυστυχως η καλυψη των αγωνων δεν ετυχε ιδιαιτερης θέρμης απο τις εφημεριδες και ετσι η συλλογη των αποτελεσματων ηταν σχεδον αδυνατη οπως επισης και ολοκληρη η καταγραφη του προγραμματος των αγωνων. Παρολα αυτα υπηρχαν καποιες αναφορες απο τις οποιες μαθαμε πχ οτι ο αγωνας του Ηρακλη με τον Αρη δεν διεξηχθη λογω μη προσελευσης του Ηρακλη και με τον (Αγγλο) διατητη να δινει τη νικη στην ομαδα του Αρη.
Στο πρωταθλημα θα συνεχιστει και την επομενη εβδομαδα με τρεις συναντησεις, Μαξ Νορδαου – Εφορ Σπορτιφ, Ηρακλης – ΧΑΝΘ = 3-1 και Αρης – Μεγας Αλεξανδρος = 5-0 και εντωμεταξυ ο Ηρακλης ειχε κανει ενσταση για τον αγωνα με τον Αρη που δεν ειχε γινει. Στις 2 Απριλιου και μετα την τριτη αγωνιστικη (στην οποια υπαρχει μονο ο αγωνας του Αρη με τον Μαξ Νορδαου), ο Ηρακλης θα στειλει επιστολη αποχωρησης απο το πρωταθλημα αφου δεν δοθηκε λυση στο “γνωστο ζητημα”. Οπως αναφερει η επιστολη, του Ηρακλη του ειχαν υποσχεθει να δωθει απαντηση εντος εκεινης της εβδομαδας, κατι το οποιο δεν εγινε και οτι θα παραπεμψουν καποια αλλη επιτροπη εκτος Ελλαδας να δωσει αυτη μια λυση. Ο Ηρακλης για τους δικους τους λογους δε το θεωρησε σωστο και ετσι αποχωρησε απο τους αγωνες. Στη συνεχεια θα υπαρξουν αρκετες αναφορες για το ‘γνωστον ζητημα’ με αντεκρουσεις μεσω επιστολων και αρθρων.
Η αποχωρηση του Ηρακλη παντως δημιουργησε ενα κενο στο πρωταθλημα οπου “δια της συμβολής της οποίας οι αγώνες θα είχαν περισσότερον κύρος και αξίαν” (Μακεδονια, 16 Απριλιου), ενω στο Φως της 3ης Μαιου θα γραφτει “οι αγώνες έχασαν κατά τι εις τόνο και ζωηρότητα”. Η Επιτροπη προσπαθησε να κρατησει τον αριθμο των ομαδων οπως ειχε με την προσθηκη ακομα μιας ομαδας, της Αγγλοαμερικανικης Ενωσεως ή ΑγγλοΑμερικαν, η οποια παροτι θα οριστει τουλαχιστον σε 2 αγωνες που υπαρχουν στις εφημεριδες, μαλλον δεν θα προσελθει σε κανεναν απο αυτους. Τελικα δεν θα μαθουμε ποτε ποιο ηταν αυτο το ‘γνωστο ζητημα’ που γραφαν ολοι, μιας και δεν υπολογιζαν οτι σχεδον εκατο χρονια αργοτερα ο κοσμος που θα εψαχνε να βρει τι εγινε δεν ηταν παρων ωστε να γνωριζει απο πρωτο χερι τα συμβαντα. Παντως η δικια μας εικασια ειναι η εξης:
Ο Ηρακλης για καποιο λογο δεν θα μπορεσει να βρεθει στο γηπεδο οταν οριστηκε ο αγωνας και ετσι ο διαιτητης θα δωσει τη νικη στην ομαδα του Αρη οπως ηταν λογικο. Ο Ηρακλης κανοντας την ενσταση και εξηγοντας τους λογους του, οι οποιοι μαλλον δεν θα ηταν σοβαροι, (εδω συμφωνα και με την Μακεδονια “Έπρεπε να έχη αποφευχθή τούτο… φρονούμεν ότι και οι του Άρεως και οι του Ηρακλέους έχουσι με το μέρος των το δίκαιον! και όταν όλοι έχουν δίκαιον…” εχουν και οι δυο δικαιο), προφανως ηλπιζε να ξανα οριστει ο αγωνας. Η διοργανωτρια Αρχη μπροστα σε κατι τετοιο χωρις να εχει ιδιαιτερη πειρα μαλλον θεωρησε οτι τη λυση θα τη δωσει καποιος…απο το εξωτερικο οπως ειδαμε πιο πανω. Ισως απο την Αγγλια λογω τοσο των Αγγλων διατητων που υπηρχαν στους αγωνες αλλά και της πειρας που ειχαν απο την διοργανωση αγωνων απο τον προηγουμενο αιωνα. Κατι τετοιο δεν εγινε και ετσι συνεχιστηκε το πρωταθλημα.
Οι αγωνες θα συνεχιστουν και στις 29 Απριλιου θα δωθει ο τελευταιος αγωνας μεταξυ του Μεγα Αλεξανδρου και της Εφορ Σπροτιφ οπου στο τελος του αγωνα δωθηκε το κυπελλο στην ομαδα του Αρη, “Προχθές έλαβε χώραν ο τελευταίος αγών foot ball δια το championat. Μετά το τέλος των αγώνων απενεμήθη το κύπελλον εις την νικήτριαν ομάδα του Άρεως, της οποίας τα μέλη συγχαίρομεν, διότι κατορθώνουν να συγκρατούν αρκετά καλήν ομάδα αν και στερούνται γηπέδου” (Μακεδονια, 3 Μαίου)
Οι Αγωνες
17.03. ΧΑΝΘ – Εφορ Σπορτιφ
18.03. Αρης – Ηρακλης = 2-0 α.α
24.03. Μαξ Νορδαου – Εφορ Σπορτιφ
25.03. Ηρακλης – ΧΑΝΘ = 3-1
25.03. Αρης – Μεγας Αλεξανδρος = 5-0
01.04. Αρης – Μαξ Νορδαου = 6-0
14.04. Μαξ Νορδαου – ΑμερικανοΑγγλικην Ενωση
15.04. Άρης – ΧΑΝΘ (αναβολη)
21.04 Αρης – ΧΑΝΘ
22.04 Μαξ Νορδαου – Μεγας Αλεξανδρος
22.04 Εφορ Σπορτιφ – Αγγλοαμερικαν
29.04. Μέγας Αλέξανδρος – Εφορ Σπορτιφ
Η Βαθμολογια
Στη Βαθμολογια οπως ειχε οριστει στη προκηρυξη του πρωταθληματος, η νικη θα επαιρνε απο 100 βαθμους, η ισοπαλια απο 50 βαθμους εκαστος και 0 βαθμους στην ηττα. Η πιο κατω βαθμολογια ειναι απο την εφημεριδα Το Φως, στην οποια εχουν κρατηθει οι αγωνες του Ηρακλη και μαλλον εχουν δωθουν στις υπολοιπες τρεις ομαδες που δεν επαιξε οι βαθμοι της νικης. Τα τερματα του Αρη μαλλον οι 21 και οχι 24, το οποιο μπορει να ειναι απλα τυπογραφικο λαθος.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ 1. Αρης 5 5 0 0 24-0 500 10β 2. Μαξ Νορδαου 5 3 0 2 5-13 300 6β 3. ΧΑΝΘ 5 2 0 3 7-8 200 4β 4. Μεγας Αλεξανδρος 5 2 0 3 7-10 200 4β 5. Εφορ Σπορτιφ 5 2 0 3 7-12 200 4β 6. Ηρακλης 2 1 0 1 3-3 100 3β
Το πιο σημαντικο εκτος της τελικης βαθμολογιας σε εκεινο το φυλλο του Φωτος ειναι το γεγονος οτι αναφερει λιγα πραγματα για τις ομαδες οπου μπορουμε τουλαχιστον να βγαλουμε συμπερασματα για τα αποτελεσματα ολων των αγωνων. Οποτε εχουμε και λεμε. Συμφωνα με τη βαθμολογια ο Αρης εχει 5 νικες
Αρης: 5 νικες με Ηρακλη, Μεγα Αλεξανδρο, ΧΑΝΘ, Εφορ και Μαξ Νορτνταου
Για τη ΧΑΝΘ, γραφει το γνωστο οτι ηταν ομαδα “εκ προσφυγων Κωνσταντινουπολιτων” και οτι ειχε ολα τα στοιχεια να εξελιχθει σε μια απο τις καλυτερες ομαδες αλλά “κατηλθεν εις τον αγωνα οχι επαρκως γυμναμεσμενη και τουτον ενεκα κατα τους πρωτους αγωνας μετα της Εφορ-σπορτιφ”. Μετα θα αναφερει οτι κερδισε Μεγα Αλεξανδρο και Μαξ Νορδαου (ομαδες ισχυροτερες απο την Εφορ). Τουτεστιν.
ΧΑΝΘ: ηττα με Εφορ και μετα ηττες απο Ηρακλη και Αρη και νικες με Μαξ Νορδαου και Μεγα Αλεξανδρο.
Η συνεχεια ειναι απλη.
Μαξ Νορδαου: 3 νικες – 2 ηττες: Εχουμε 2 ηττες απο Αρη και ΧΑΝΘ, οποτε νικες Εφορ, Μεγα και….Ηρακλη
Μεγας Αλεξανδρος: 3 ηττες απο Αρη, ΧΑΝΘ και Μαξ Νορδαου, οποτε 2 νικες με Εφορ και Ηρακλη
Εφορ Σπορτιφ: 3 ηττες απο Αρη, Μαξ Νορδαου και Μεγα, νικες με ΧΑΝΘ και Ηρακλη
Ηρακλης: νικησε 3-1 την ΧΑΝΘ και εχασε στα χαρτια απο τον Αρη
Στη συνεχεια ο Αρης θα αγωνιστει με τον Πειραϊκο Συνδεσμο, πρωταθλητη του αντιστοιχου πρωταθληματος της Αθηνα-Πειραια, στις 12 Αυγουστου στο γηπεδο του Ηρακλη οπου θα ηττηθει ειτε με 1-3 ειτε με 1-4 αναλογα ποιο εντυπο θα διαβασει κανεις (Αθλητικη Επιθεωρηση ή Νεα Αληθεια για το πρωτο ή Μακεδονια αντιστοιχα για το δευτερο).
Το Δεκεμβρη, ο Ηρακλης θα παρει την ‘εκδικηση’ του κερδιζοντας τον Αρη στο Κυπελλο Χριστουγενων, κερδιζοντας παραλληλα και το ιδιο το κυπελλο. Βεβαια προτου του Κυπελλου των Χριστουγεννων (στον οποιο αγωνα ο Αρης αποχωρησε πριν το τελος του αγωνα διαμαρτυρομενος) το καλοκαιρι στην Κομοτηνη στους Πανθρακικους Αγωνες ηταν ο Ηρακλης που δεν ειχε παρει μερος με τον Αρη να κερδιζει το εκει Κυπελλο μεταξυ αλλων 6 ομαδων. Τελος, οι αλλες δυο ομαδες οπως αναφεραμε και πιο πανω που πηραν μερος (στο Κυπελλο Χριστουγεννων) ηταν ο Μεγας Αλεξανδρος και η Βυζαντινη Αθλητικη Ενωση.
Bonus: Δεν πρεπει να ξεχασουμε να αναφερουμε το σχολιο της σατυρικης/πολιτικης/παραπολιτικης/κουτσομπολιστικης στηλης της Μακεδονιας, Ζαρντινιερα, στο φυλλο της 14 Φεβρουαριου οταν και ανακοινωθηκε η διοργανωση του πρωταθληματος υπο την ΧΑΝΘ. Μεταφερουμε απο κατω:
*Ο Αθλητισμος εις την Θεσσαλονικην
– Χαρις εις τον γυμναστικον συλλογον “Ηρακλη”
– και την Χ.Α.Ν
– Το φουτ-μπολ κυριαρχει
– Ας ελπισωμεν οτι ο αθλητισμος
– Θ’αντικαταστηση την μανιαν του κινηματογραφου
– Και θα σωση τους μικρους μας
Μαλιστα. O tempora, o mores. Θα ερχοταν το φουτμπολ να σωσει τους νεους απο τον κινηματογραφο…
σημ: το πιο πανω κειμενο εχει γραφτει για τις μονιμες σελιδες των πρωταθληματων και εχει μεταφερθει και ως ποστ εδω περα.
Πηγή: Staxera.wordpress.com